Ytringsfridom
Skal for første gang forske på ytringsfridomens kår i akademia
Forskarar og underviserar har i desse dagar fått spørjeskjema i innboksen.
Publisert
Oppdatert
OBS! Denne artikkelen er mer enn tre år gammel, og kan inneholde utdatert informasjon.
Med prosjektstøtte frå Fritt Ord, er Institutt for samfunnsforsking (ISF) saman med kollegaer ved Universitetet i Bergen, NTNU og jurist Vidar Strømme i gang med å kartlegge ytringsfridomen i akademia i Noreg.
Prosjektet er ei vidareføring av tidlegare statusprosjekt om ytringsfridomen som vart gjort i 2013-2014 og 2015-2017, som ISF også tidlegare har leia på oppdrag frå Fritt Ord.
— Denne gongen er det spesielt fokus på kunnskap og kunnskapen sitt rom. Det har aldri før blitt gjort. Difor håper eg at flest mogleg vil svare, seier prosjektleiar Kjersti Thorbjørnsrud ved ISF.
Spørjeundersøking sendt ut
Thorbjørnsrud seier dei søkte om midlar for forskingsprosjektet i fjor haust, men seier at det ikkje akkurat har blitt mindre aktuelt å undersøke ytringsfridomens kår i akademia den siste tida.
Kvifor ytringsfridomen i akademia ikkje tidelegare har blitt forska på, har ikkje Thorbjørnsrud eit godt svar på.
— Godt spørsmål. Kanskje går ein litt blind når det handlar om seg sjølv? Det er ikkje ofte ein tek eit steg tilbake og forskar på seg sjølv, seier Thorbjørnsrud.
I tillegg til ei meir generell befolkingsspørjeundersøking, som vert sendt ut til eit representativt utval, får rundt 74.500 av medlemmane i fagforeiningane NTL, Forskarforbundet og tre underforeiningar av Den norske Legeforeininga (Norsk overlegeforeining, Yngre Legers Foreining og Foreininga for legar i vitskapelege stillingar) i desse dagar tilsendt ei spørjeundersøking på e-post.
Spent på resultata
Det er alle dei i både faste og mellombelse vitskapelege stillingar, forskarar og undervisarar, som blir bedne om å svare.
— Kva slags virkning kan det få at det no blir sett fokus på ytringsfridomen i akademia?
— Auka fokus kan føre til ei auke i opplevinga av at vi kanskje har eit problem. Men ein kan også oppnå det motsette. Mykje av debatten i Noreg er påverka av den i USA, men vi veit lite om problemstillingane der, som «safe spaces» eller «cancel culture», er like her. Dette er ein slags test som både kan sette eventuelle problemstillingar i fokus, men det kan også vere ei slags moderering, seier Thorbjørnsrud som er svært spent på resultata frå undersøkinga.
Nøkkelfunn frå prosjektet er venta å kome til våren. I slutten av 2021 skal ei bok om prosjektet vere klar.
