Den vesle jenta er vorten større. Museet har fått nytt innhald.

Wow-effekten var der. Og wow-effekten er der.

— Sjå, der er ein katt!

Det seier Kristiane Strand Øksnes. Ho fyller snart ni.

I fjor sommar var ho sju og eit halvt, og fekk koma inn i det tomme universitetsmuseet før arrangementet «Tomt museum». No er ho fjerdeklassing, sikkert ti centimeter høgare, men framleis full av undring i det store bygget. Der det for sektsten månader sidan ikkje var noko, er det no utstillingar ein ny generasjon barn kan gle seg over. Fødd i 2010 som ho er, var Kristiane aldri på museet før det stengte.

Og ja – berre så det er sagt, ho er framleis journalistbarn og dotter til mor si.

Måndag opnar Universitetsmuseet sine Naturhistoriske samlingar endeleg igjen.

Ein elefant - og ei mus som ikkje er mus

Førre gong var det berre henne og brugda inne i den enorme kvalsalen. I taket hang dei store skjeletta som var for store til at ein kunne få dei ut. Brugda var for tung. Men dei andre kvalskjeletta vart borne gjennom byens gater før dei kom på plass igjen.

— 23 meter, skrittar Kristiane opp at det eine kvalskjelettet er.

Plastkvalen, som ho har sett på Historisk museum, har òg flytta inn saman med dei andre kvalskjeletta. I tillegg finn ein ein monter som viser plast og andre materiale som er farleg for livet i havet.

Dei gamle montrane i andre etasje er freda, men har fått nytt innhald. Nokre av dyra er nye, som isbjørnbinna og barnet hennar. Ein grevling ligg samankrølla og søv, medan ei gaupe passar på frå toppen av ein monter. Heilt frå år 1900 har det vore pattedyr i desse montrane. Alle har ikkje fått vera med tilbake, og no ønskjer museet å visa ei utstilling om dyr – ikkje berre med dyr. Det betyr at dei skal sjå meir naturlege ut enn før.

Elefanten er gamal, men får framleis vera med. Den er plassert saman med dvergspissmusa, det minste pattedyret i Noreg. Berre fire gram er det få centimeter lange dyret.

— Men det er ikkje ei mus, opplyser 4.klassingen, med litt ferskare kunnskap frå naturfagtimane enn dei vaksne.

Og ho har rett. Spissmus er ikkje ein gnagar i det heile, seier wikipedia, men ein insektetar som har eksistert i tusenvis av år.

Gaupe på jakt

Det er framleis nokre dagar til opning, og dei siste detaljane kjem på plass. Ei kvinne målar litt i trappa, og i tårnsalen øver kunnskapsvertane på å få kvarandre opp og ned frå ein trappestol. I den same salen går det eit boktårn mange, mange meter rett opp. Bokryggane viser namn på doktorgrader som er levert ved Universitetet i Bergen.

Midtbygget er frå 1865, sidefløyane er frå 1898. Under lag på lag med maling har konservatorane funne fargane som var der då museet var nytt. Det er desse fargane som er valde på veggane, mellom anna ein dus grønfarge.

Taksidermist Ari Puolakoski har stoppa ut mange av dyra som no vert vist for publikum. No monterer han ei gaupe som verkeleg er i svevet, og strekkjer seg ut etter ein stakkars, kvit hare. Han har tidlegare sagt til På Høyden at han studerer bilete av dyra før han gjer dei klare, slik at rørslene ser mest mogleg naturlege ut.

— Her skal det mellom anna koma eit kranium frå ein t-rex, seier Puolakoski.

Han har òg stoppa ut alle fuglane som kjem mot ein i trapperommet. Her kan ein sjå. Og sjå. Og sjå.

— Wow!

Tida i heisen

Barnet vil vidare.

— Sjå, der er fiskar!

Ein eigen museumsbutikk er òg på plass. Der kan ein mellom anna kjøpa spesiallaga brett med det historiske biletet av kvalskjelettet som vart frakta på vogn gjennom byens gater. I same rommet finst det ein stor slange. Sjølvsagt død, men journalisten snur ryggen til.

I fjor sommar var utstillingsheisen tom. No er det gjenstandar på plass. Alle seier noko om tid. «I går var i dag i morgen», står det på ei av hyllene. Ei anna viser ein mannsperson i full storleik, ei tredje kvite duer. Dei skiftar som kjent farge på fjøra etter årstidene.

I djuphavsutstillinga viser ein enorm skjerm livet under havet. Det spesiallaga teppet på golvet er faktisk laga utifrå eit ekte bilete frå djuphavet. Undervannsfarkosten Ægir henta utstillingsmateriale i fjor sommar.

Ein forskar i telefonen

I fjor dansa ho i tomme salar, og kunnskapshola var favoritten. Dei opnar opp mellom etasjane. No er det komen Koro-kunst i hola.

— Ei rar greie, er konklusjonen.

Etter å ha sett på mineral, høyrd på forskarar i noko som liknar på gamaldagse telefonar og studert dei store portretta i vestibylen, er turen over. Men det er nok berre for denne gong.

Det er meir å sjå.

— Gaupa var kulast, seier 4.klassingen.

Det barnet ikkje la merke til, var til dømes den mange meter lange anakondaen som låg utstrekt.

Det er ikkje alt ein treng å vita.